W Hiszpanii może nastąpić koniec problemu dzikich lokatorów. W połowie listopada 2024 roku Kongres Deputowanych wprowadził nowe prawo, które ma na celu ograniczenie zjawiska nielegalnego zajmowania nieruchomości i przyspieszenie eksmisji.
Zjawisko „ocupas” polega na tym, że zorganizowane grupy przestępcze wprowadzają lokatorów do pustych mieszkań, często należących do zagranicznych właścicieli, banków czy funduszy inwestycyjnych. Hiszpańskie prawo aktualnie daje możliwość eksmisji tylko w ciągu 48 godzin od momentu włamania, co często prowadzi do sytuacji, w której policja nie może podjąć skutecznych działań. Zgodnie z artykułem 202 kodeksu karnego, włamanie można uznać tylko wtedy, gdy sprawcę przyłapano na gorącym uczynku, co komplikuje życie właścicieli nieruchomości. Po upływie wskazanego terminu, sprawę można jedynie skierować do sądu, a oczekiwanie na wyrok może trwać miesiącami, a nawet latami.
Nowe przepisy mają na celu zapewnienie większej ochrony właścicieli mieszkań. Policja Krajowa oraz Guardia Civil otrzymają prawo do natychmiastowego usunięcia lokatorów z zajmowanego mieszkania bez konieczności uzyskiwania nakazu sądowego. Kluczowe będzie ustalenie, czy zajmowana nieruchomość ma swojego właściciela. Jeśli lokator nie przedstawi ważnych dokumentów potwierdzających prawo do zajmowania lokalu, jego działanie będzie uznawane za przestępstwo.
Ustawa obejmuje również tzw. drugie domy, co oznacza, że właściciele nieruchomości mogą liczyć na szybsze działania w przypadku nielegalnych lokatorów. Sąsiedzi będą mogli wezwać policję, która przeprowadzi ewakuację bez nakazu sądowego, jeżeli nieruchomość jest opuszczona. Nowe regulacje dotyczą także innych obiektów, takich jak szopy ogrodowe, pod warunkiem przedstawienia dokumentów potwierdzających własność.
Dodatkowo, nowe przepisy nakładają obowiązek pokrycia szkód wyrządzonych przez dzikich lokatorów. Policja podejmie również kroki przeciwko osobom, które na podstawie fałszywych umów wynajmu lub sprzedaży twierdzą, że nabyły nieruchomość.
Wprowadzona nowelizacja przewiduje, że rozpoznanie uzurpacji do nieruchomości i wtargnięcia przed sądem będzie możliwe w maksymalnie 15 dni. Zmiany dotyczą zarówno zwykłych domów, jak i tych wykorzystywanych sezonowo, co szczególnie dotyczy zagranicznych turystów.
Izba niższa hiszpańskiego parlamentu zaakceptowała reformę, mimo sprzeciwu rządu socjalistycznego Pedro Sancheza. Teraz projekt zostanie rozpatrzony przez izbę wyższą, senat, który posiada większość bezwzględną, co sugeruje, że ustawa przejdzie bez większych przeszkód. Po zatwierdzeniu przez senat, król Hiszpanii musi ogłosić i zarządzić publikację ustawy w Dzienniku Urzędowym, co jest formalnością. Oczekuje się, że nowe, bardziej restrykcyjne przepisy wejdą w życie w pierwszej połowie 2025 roku.
